Gheibh Diana Gabaldon, ùghdar Outlander, Dotaireachd Urramach bho UHI
Bheir Oilthigh na Gàidhealtachd agus nan Eilean (UHI) dotaireachd urnamach chliùiteach don ùghdar eadar-nàiseanta as fheàrr a reic, Diana Gabaldon, aig cuirm cheumnachaidh air Diardaoin 13 Samhain ann an Cùirt Eden, Inbhir Nis.
’S e an dotaireachd urramach aon de na h-urraman as àirde a bheir an oilthigh seachad. Tha e a’ toirt aithne don chuibhreann shònraichte a chuir i ri litreachas agus cur-seachad, a’ comharrachadh mar a thug a cuid obrach eachdraidh is dualchas na h-Alba beò, agus a’ brosnachadh na Gàidhealtachd do luchd-èisteachd chruinneil.
Tha Diana Gabaldon nas aithnichte airson a nobhailean ‘Outlander’, am measgachadh sin de fhicsean eachdraidheil, romansachd agus fantasachd a tha air 50 millean leth-bhreac a reic ann an 39 cànan thar 114 dùthaich. Tha a h-innse air sgeulachdan air ùidh eadar-nàiseanta a bhrosnachadh às ùr ann an eachdraidh, cruthan-tìre agus traidiseanan na h-Alba, agus tha a cuid obrach air creideas fhaotainn airson turasachd na h-Alba a bhrosnachadh tro ‘buaidh Outlander’.
Tha an t-sreath a-nis a’ gabhail a-steach naoi leabhraichean, leis an 10mh fear ga dheasachadh, a bharrachd air nobhailean agus sgeulachdan goirid a tha a’ leantainn air adhart. Thug e brosnachadh cuideachd don ath-riochdachadh telebhisean den aon ainm a choisinn duaisean, agus don ro-sgeul aige ‘Outlander: Blood of My Blood’, a chaidh le chèile fhilmeadh ann an Alba. Gu h-iomchaidh, tha cuirm cheumnachaidh UHI a’ gabhail àite ann an Inbhir Nis, an t-aon àite far an do thòisich bana-ghaisgeach ‘Outlander’, Claire, air a turas siubhail-tìm ann an 1946.
Thuirt Gabaldon:
“Tha mi air mo dhòigh agus air bhioran gus pàirt a ghabhail ann an cuirm cheumnachaidh na bliadhna seo agus tha mi glè thoilichte airson nan ceumnaichean ùra uile. Meal an naidheachd!”
Cuideachd a’ ceumnachadh air an latha tha an Dr Alexandra Dold (32), a tha às a’ Ghearmailt bho thùs agus a tha a-nis a’ fuireach ann an Glaschu, a gheibh PhD airson a tràchdas a’ sgrùdadh Outlander mar eachdraidh phoblach. Tha an rannsachadh aice a’ sgrùdadh mar a bhios ficsean eachdraidheil Gabaldon a’ cleachdadh ro-innleachdan aithriseach leithid eadar-theacsa agus a’ riochdachadh dhòighean-obrach rannsachaidh eachdraidheil gus beachdan air eachdraidh na h-Alba a chumadh, agus mar a bhios a h-innse air sgeulachdan a’ toirt cuireadh do luchd-leughaidh air feadh an t-saoghail a dhol an sàs gu faireachdainneil agus gu breithneachail leis an àm a dh’fhalbh. Chan eil neach sam bith eile san t-saoghal a tha air cuimseachadh a-mhàin air na nobhailean agus na ro-innleachdan aithriseach sònraichte, a’ fàgail an Dr Dold gun choimeas mar ‘Dotair Outlander’.
Dr Alexandra Dold
Thuirt an Dr Dold:
“Tha mi air leth toilichte a bhith nam ‘Dotair Outlander’. Tha Ionad Eachdraidh UHI air a bhith mìorbhaileach ann an toirt taic don rannsachadh agam ... ged a tha e beagan neo-àbhaisteach airson ceum ann an Eachdraidh. Tha mi an dòchas gun cuidich an rannsachadh seo daoine eile gus faicinn mar as urrainn do sgeulachdan mar Outlander eachdraidh a dhèanamh nas ruigsinniche, a’ sealltainn gum faod ionnsachadh mun àm a dh’fhalbh a bhith faireachdainneil, pearsanta agus brosnachail.”
Thuirt Vicki Nairn, Prionnsapal agus Iar-Sheansalair UHI:
“Tha sinn air leth toilichte dotaireachd urramach Oilthigh na Gàidhealtachd agus nan Eilean a bhuileachadh air Diana Gabaldon. Tro a h-innse iongantach air sgeulachdan, tha i air eachdraidh, cànan agus cruthan-tìre na h-Alba a cho-roinn le luchd-èisteachd air feadh an t-saoghail, a’ brosnachadh meas domhainn air ar cultar agus ar dualchas. Tha obair Diana cuideachd air fìor bhuannachdan eaconamach is foghlaim a thoirt do na roinnean againn, agus tha sinn moiteil a bhith ag aithneachadh a tabhartais iongantach an-diugh.”